Let op: anticiperend op de 'EU vs Disinformation campaign' van de 'European External Action Service East Stratcom Task Force' en vanwege invoering van onder meer de Duitse 'Netzwerkdurchsetzungsgesetz' heeft de redactie van deze website besloten per 1 februari 2018 op alle politiek gevoelige items preventief 'SelfCensuur'* toe te passen.
Amnesty International over 'Vrijheid van Meningsuiting':
"Het recht op vrijheid van meningsuiting wordt in het VN-verdrag (BuPo) beschreven als de vrijheid om inlichtingen en denkbeelden van welke aard ook te vergaren, te ontvangen en door te geven, ongeacht grenzen en ongeacht de vorm."
'Vacant' 03 apr 2022 (laatst bijgewerkt 11 apr 2022)
Aanleiding voor dit item waren recente discussies in de media over uitlokking, opruiing en de relatie met bijvoorbeeld 'Vrijheid van Meningsuiting'.
Update van 11 apr 2022:
Pro-Russisch mag, pro-oorlog is verboden bij dit protest: ‘Oekraïners en Russen zijn één volk’ Reportage De Volkskrant 10 apr 2022
"Het recht op demonstratie is zeer sterk in Duitsland: als wij een demonstratie verbieden, veegt een rechter dat verbod vrijwel altijd van tafel."
Een indruk van hoe er in Duitsland aangekeken wordt tegen uitlokking en opruiing.
Laten we even terug gaan naar Will Smith en Chris Rock en de 'Slap' tijdens de Oscars van 2022.
'Klap Will Smith overschaduwt zijn Oscarwinst' Bron: NOS 28 mrt 2022.
Op het YouTube kanaal van The Behavioral Arts konden we de volgende analyse vinden op grond van een analyse van de lichaamstaal: 'Body Language Analyst react to Will Smith/Chris Rock Slap at 2022 Oscars. Was it staged?' Bron: YouTube
Conclusie? Het lijkt er het meest op dat wat we op het podium zagen gebeuren geen afgesproken werk was, maar ingegeven werd door acute authentieke emoties en reacties ter plekke.
Wat blijft er dan over? Chris Rock denkt grappig te kunnen zijn, door een ongewenst lompe en kwetsende opmerking te maken over de partner van Will Smith. Een opmerking die je het best kunt duiden als grensoverschrijdend, beledigend en minachtend.
Dat roept twee vragen op. Allereerst de vraag wat voor consequenties zouden deze opmerkingen dienen te hebben, ethisch en juridisch? De tweede kan zijn of het gedrag van Chris Rock als uitlokking gezien kan worden?
Wat betreft het gedrag van Will Smith kun je je ook een paar dingen afvragen. Was zijn reactie een gevolg van uitlokking en was de klap daarmee te rechtvaardigen? Rechtvaardigt een provocatie het gebruik van geweld? Waarschijnlijk niet, ook al zou je er natuurlijk moreel gezien wel begrip voor kunnen tonen.
Het brengt je op lastige dilemma's. Of het nu nog zo is zou ik niet weten, maar ooit was het in Amsterdam strafbaar om je fiets zonder slot op een bruggetje over een gracht neer te zetten. Dat werd uitlokking genoemd en daarvoor kon je beboet worden. Hetzelfde gold her en der voor winkeliers die hun waren zodanig uitstalden dat voorbijgangers in de verleiding zouden kunnen komen om de spullen 'gratis' mee te nemen.
Ook hier de vraag: is het terecht om iemand te beboeten die een pot pindakaas op de stoeprand neerzet of iemand die zijn fiets niet op slot zet?
Zet degene die dat doet aan tot een misdrijf? Is diegene verantwoordelijk voor de misdaden van een ander?
De '#MeToo movement' Bron: Wikipedia leerde ons dat een vrouw zelf bepaalt waar haar grenzen liggen en dat een man zich niet kan beroepen op 'uitlokking' wanneer hij grenzen overschreidt omdat een vrouw een kort rokje droeg om maar een voorbeeld te noemen.
'Seks tegen de wil en seksuele intimidatie worden strafbaar' Bron: Rijksoverheid 22 mei 2019
"Seks is vrijwillig, dat is de norm. Straks ben je strafbaar als je weet of op grond van de feiten en omstandigheden behoort te weten dat de seksuele handelingen tegen de wil van de ander zijn. ‘Je bent verantwoordelijk voor je eigen handelen en je moet je bewust zijn van het gedrag van de ander’."
Een vrouw met een kort rokje kan in die nieuwe situatie dus niet meer aangeklaagd of weggezet worden wegens uitlokking.
Hoe verhoudt zich dat dan tot de eerder aangedragen punten als het stalletje van de winkelier, de fiets die niet op slot stond, de 'Vrijheid van Meningsuiting'?
Het blijft lastig om als leek hier een weloverwogen mening over te kunnen vormen.
Laten we in deze context ook eens naar het geval Willem Engel kijken:
'Willem Engel komt vrij en mag weer op sociale media' Bron: De Volkskrant 05 apr 2022
"Het verbod om zich daar te uiten was een te grote beperking van zijn vrijheid, oordeelde de raadkamer van de rechtbank in Rotterdam dinsdagmiddag."
Wat voor indruk moeten wij nu krijgen als burger, met name na de eerdere berichten in de media?
Een arrestatie en opsluiting is uiteraard een zeer intimiderende actie. Niet alleen voor een verdachte, maar tevens voor menig journalist of kunstenaar of andere burger. Durft die nog wel gebruik te maken van het recht op 'Vrijheid van Meningsuiting'?
'Ons' conflict met Rusland gaat toch ook hierom: wat blijft er over van de 'Vrijheid van Meningsuiting', als we zwichten voor een agressor is toch de algemeen in het Westen heersende opvatting? Het gold wat mij betreft in ieder geval voor de meiden van 'Pussy Riot', het gold wat mij betreft voor Navalny, ongeacht de precieze inhoud van hun standpunten. 'Kremlincriticus Navalny krijgt negen jaar strafkamp voor ‘fraude en minachting van de rechtbank’' Bron: De Volkskrant 22 mrt 2022
Zonder hen tot martelaren te willen verheffen is het toch zeer verontrustend, wanneer de overheid, waar dan ook, de indruk kan wekken mensen preventief hun vrijheid te willen ontnemen, juist omdat die daar gebruik van willen maken?
Het zwabberende beleid en de elkaar tegensprekende deskundigen rond het voorarrest van Willem Engel dragen er ook hier niet toe bij, dat de burger op deze manier snel weer meer vertrouwen in de overheid zal krijgen. Dat is toch wel behoorlijk verontrustend.
Nu lijkt de overheid toch echt de schijn op te wekken op zoek te zijn naar kansen om burgers, die voor hen ongewenste boodschappen verspreiden, de mond te snoeren. Als dat niet de bedoeling is, dan mag er in de communicatie naar die burgers nog heel wat verbeterd worden.
'Opinie: Hernieuwde arrestatie Willem Engel is schending vrijheid van meningsuiting' Bron: Opinie Advocaat Willem Jebbink in De Volkskrant van 04 apr 2022
"Willem Engel is opnieuw aangehouden omdat hij tegen de afspraken in uitingen deed op sociale media. Maar een verbod daarop druist in tegen de grondwet en tegen internationale verdragen, betoogt advocaat Willem Jebbink."
"Het is, kortom, zorgelijk dat Willem Engel opnieuw is gedetineerd. De supporters die zich onder het motto #FreeWillem beklagen over het rechtsstatelijk gehalte van de hernieuwde vrijheidsbeneming van hun Viruswaarheid-voorman, hebben daar goede gronden voor."
Als burger is het toch lastig te beoordelen of hier nu wel of niet volgens de regels gehandeld is. En wat staat er boven het artikel? Opinie, mening dus. Is dat de waarheid? Wie het weet mag het zeggen, of niet dus?
'Willem Engel opnieuw opgepakt na schenden voorwaarden vrijlating' Bron: NOS 03 apr 2022
"Engel zou zich hebben schuldig gemaakt aan opruiing, verspreiding van medische desinformatie, oplichting, uitingen met een terroristisch oogmerk en bedreiging."
Het opdracht geven tot bedreigingen en het aanzetten tot terroristische daden hoeven we het niet over te hebben, daar is de wet duidelijk over.
Iets anders is het wanneer je een mening verkondigt, waar een ander een motivatie in kan vinden om de wet te willen overtreden. Bij wie ligt de verantwoordelijkheid dan? Bij de verspreider van de mening of bij degene die als dader van een misdrijf de fout in is gegaan?
Elders op deze site, bij 'Vrijheid van Meningsuiting', komt dit onderwerp uitgebreider aan bod.
Eerder konden we dit lezen:
'Niemand heeft het recht niet beledigd te worden' Bron: AD 06 nov 2020
Dat is toch wat Mark Rutte beweerde, toen hij het opnam voor leraren die, voor sommigen onder ons, provocerende en beledigende cartoons in de klas lieten zien? Toen had toch niemand volgens hem het recht om niet beledigd te worden? Toen moest het vrije woord door dik en door dun verdedigd worden.
Maar wat nu als iemand zich ten gevolge van die belediging aangezet voelt om over de schreef te gaan? Wat nu als iemand ten gevolge van de uitspraken van Rutte zich wel beledigd voelt en vervolgens de juridische grenzen overgaat? Is Mark Rutte dan 'schuldig' aan uitlokking en/of opruiing? Zelf zegt hij dus van niet, maar in andere gevallen, zoals hier beschreven, is dat naar zijn mening kennelijk wel zo?
'Niemand heeft het recht niet beledigd te worden' Bron: AD 06 nov 2020 waren ooit de woorden van Mark Rutte.
Nu, in april 2022, zal hij vermoedelijk zeggen, dat het niet om het vrije woord gaat, maar om bedreiging en aanzetten tot geweld.
Dat is aan de rechter om over te oordelen lijkt me en niet aan de premier van Nederland.
Mark Rutte is toch de man van, en van de partij van, de 'Eigen Verantwoordelijkheid'? Dan lijkt het toch ook toe dat mensen ook daarop individueel aangesproken worden? Wie de wet overtreedt kan gestraft worden en wie slachtoffer is van een misdrijf kan aangifte doen.
Inspelen op vermeende of zelfs 'echt' ervaren onderbuikgevoelens van delen van de bevolking als leidend motief lijkt me het afgeven van een verkeerd signaal.
Zo maak je van iemand als Willen Engel mogelijk zelf als overheid een martelaar. Met welk doel?
Iets anders in de context van bestuurscultuur:
'Fortuyn schreef over De Puinhopen van Paars. De puinhopen van Rutte zijn veel groter' Bron: Column Teun van de Keuken in De Volkskrant van 03 apr 2022
"De puinhopen van Rutte zijn veel groter. Er is een politieke cultuur ontstaan die alleen nog draait om macht en beeldvorming. De hele politieke cultuur is verziekt. De echte rot is ontstaan toen Rutte toch niet aftrad na het functie elders-debat. Dat hij toen is blijven zitten en uiteindelijk zelfs met zijn opponenten Kaag (‘Hier scheiden onze wegen’) en Segers (‘Er is iets geknapt’) in zee is gegaan, heeft veel vertrouwen kapotgemaakt."
Teun van de Keuken maakt hier een vergelijking tussen Mark Rutte en Pim Fortuyn. Hij plaatst daarbij de volgende kanttekening: "Draag ik bij aan een antidemocratische stemming door zo af te geven op de slampampers die nu ons land besturen? Ik hoop het niet. Dat is niet mijn bedoeling. Laten we hopen dat we het tij kunnen keren voordat een echt enge populist de ontevreden massa’s weet te mobiliseren."
Wat nu wanneer iemand in de woorden van Teun Van der Keuken, zijn mening in de vorm van een column, een rechtvaardiging ziet om geweld te willen gaan gebruiken tegen Mark Rutte? Is het dan terecht om Van der Keuken aan te spreken op uitlokking of opruiïng? Dat zou toch wel erg ver gaan en heel erg ver af komen te staan van het begrip van de 'Vrijheid van Meningsuiting'.
Je hoeft je overigens niet tot de populisten te bekeren om het met uitgangspunten van Teun van de Keuken eens te kunnen zijn, zo bleek eerder al: 'Renske Leijten noemt Rutte een rotte vis' Bron: Tweede Kamer TV 07 jul 2021
"We zien een patroon van verlies aan menselijke maat", beschrijft Renske Leijten in haar bijdrage het toeslagenschandaal en het handelen van de Belastingdienst.
Wellicht ook de moeite waard om deze recente column van Kustaw Bessems eens goed door te lezen:
'De slopers van de tegenmacht kunnen Thierry Baudet straks een hand geven' Bron: Column Kustaw Bessems in De Volkskrant van 08 apr 2022
"Het is wachten op de Taskforce Koopkrachtverlies en de Regisseur Energietekort, na eerst nog een paar ongelukken."
"En het scherper controleren? De regeringspartijen gedragen zich onheilspellend. Ik weet niet of ik eerder Kamerleden zo schaamteloos heb zien optreden als pr-medewerkers voor een kabinet."
Valt deze kritische column onder opruiing of uitlokking, of is dit een scherpe en terechte waarschuwing voor de gevolgen van het huidige beleid van de Nederlandse Overheid? Mag Kustaw Bessems nog gebruik maken van de 'Vrijheid van Meningsuiting', of moet hij binnenkort ook vrezen dat hij in de hoek van de complotdenkers gedrukt wordt en er getracht zal worden hem de mond te snoeren?
Het zou goed zijn er met z'n allen eens wat meer bij stil te staan, het is een van de grootste kostbaarheden van onze samenleving: de 'Vrijheid van Meningsuiting'.
Waar ligt dus de grens tussen 'Vacant' en 'Engaged'? Tussen 'Beschikbaar' en 'Bezig', tussen 'Vrij' en 'Bezet'?
Bijsluiter:
Met een * aangeduide citaten behoren tot de grotere groep der Parodialen. Ze worden vooral veel gebruikt in de vierdelijns zorg. Parodialen worden specifiek ingezet bij klachten van verhoogd ego. De werkzame stof bestaat meestal uit Parodie of Satire, maar soms bevat het medicijn ook Ironie, Spot, Humor of aanverwante stoffen. Bijwerkingen zijn niet bekend. Het middel moet wel met terughoudendheid worden toegepast bij mensen met een chronisch tekort aan 'Selfspot'. Humor kan bij deze groep patiënten soms dodelijk zijn. In mildere vorm zijn effecten waargenomen van allergie en irritatie. Deze verschijnselen verdwijnen meestal binnen een paar minuten. Wanneer de reactie heftiger is en langer aanhoudt is het raadzaam contact op te nemen met de huisarts. Neem altijd de betreffende Parodial mee, zodat uw arts weet welke stof van toepassing is.
: zoiets als 'Geprüfte Sicherheit', voor de persvrijheid? Zie ook Sheila Sitalsing op 30 aug 2017