'Dun door de broek' ©Jan-Maarten Goedkoop
Dit E-book gaat over de omzwervingen van mijn vader van 1938 tot 1946 in Nederlands-Indië. Zeventig jaar na de bevrijding durfde ik eindelijk het relaas van zijn ervaringen als dwangarbeider aan de Birma-Spoorlijn te lezen en een reconstructie van die periode in zijn leven te schrijven.
Hier het voorwoord en twee passages uit het boek. PDF, 93 pagina's. NL.
28 nov 2020:
David Van Reybrouck: ‘Ik ben erg geschrokken van de hardvochtigheid waarmee het collectieve ongenoegen van de Indonesiërs werd aangepakt’ Bron: De Volkskrant van 28 nov 2020
"Ik ben erg geschrokken van de hardvochtigheid waarmee het collectieve ongenoegen van de Indonesiërs in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw werd aangepakt, en van de psychologische kortzichtigheid in het optreden van de bestuurders. In de omgang met Indonesiërs hanteerden zij slechts de grove borstel, en zijn ze een vergelijk steeds uit de weg gegaan. Ze leden aan een structurele zelfoverschatting. Zij sloegen met de vuist op tafel toen overleg geboden was. Zij bedienden zich van grootspraak toen bescheidenheid was vereist. Zelfs na de Japanse bezetting en de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring van 17 augustus 1945, de proklamasi, bleef elke mogelijkheid voor bezinning onbenut."
12 aug 2020:
'Oorlog in Indië: 15 augustus 1945 wordt niet gevierd' Bron: AD 12 aug 2020 Interview met Dr. Esther Captain, Senior Researcher Koninklijk Instituut voor de Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV)
De Japanse bezetting vertaalt zich in een complete ommezwaai van koloniale waarden. Het vooroorlogse Nederlands-Indië kende een sterke hiërarchie, waarin witte Europeanen bovenaan stonden. Tijdens de bezetting verliezen deze totoks hun macht; ze worden in burger- en krijgsgevangenkampen geïnterneerd. De Indonesiërs, tot dan onderdanen van het Nederlandse koninkrijk, krijgen onder Japanse heerschappij een positie die hun aanvankelijk niet veel verandering brengt. Captain: "Het was eigenlijk ook een kolonie, maar dan met Japan als kolonisator."
"Het meest berucht was het lot van de krijgsgevangenen aan de Birma-Siam en Pakan Baroe-spoorweg. Daar komt de uitspraak 'onder elke spoorbiels een dode' vandaan", zegt Captain.
Door de veranderde machtsverhoudingen (nadat Indonesië onafhankelijk wordt JM) vertrekken in totaal circa 350.000 totoks, Indische Nederlanders, Molukkers, Chinese Indonesiërs en Papoea’s naar Nederland. De eerste groep witte Europeanen wordt volgens Captain terecht aangeduid als 'repatriant'. Voor tienduizenden van hen, die de Japanse kampen ternauwernood overleefden, is de terugkeer een uitgemaakte zaak. "De witte Nederlanders hadden een netwerk van familie, vrienden en collega’s, in Nederland. Het was hun vaderland. Dat gold niet voor de andere groepen."
‘Migranten’ is een beter woord voor degenen met Europese vaders en Indonesische moeders die meestal voor het eerst voet op Nederlandse bodem zetten. "De Nederlandse regering had liever dat deze groep in Indonesië bleef", zegt Captain. "De gedachte was dat ze zich niet zouden aanpassen, niet hard kunnen werken en hier maar ongelukkig zouden worden."
Het leuke van het vak Geschiedenis zit hem ondermeer hierin, dat alles wat je vandaag schrijft, als journalist, columnist, blogger of schrijver van wat dan ook, morgen is het Geschiedenis.
En het leuke van een digitale uitgave is dat wanneer je alle bronnen erin mede opneemt, die allemaal zijn na te slaan, online en live. Dat is andere koek dan bij een ouderwetse analoge uitgave van een document met voetnoten. Dan weet je weliswaar de bron, maar die is niet bij de hand. Bij de digitale versie is alles bereikbaar middels een enkele muisklik.
Voetnoot:
Wie mocht denken dat deze e-books in de winkel liggen komt bedrogen uit. Ze zijn als PDF verwerkt en tot op heden alleen beschikbaar voor de echte liefhebber. Een grote ambitie om ze uitgegeven te krijgen heb ik niet echt, maar wie belangstelling mocht hebben is altijd welkom om ernaar te informeren.
Wat lezers zeggen:
"What a fascinating story and very well presented"
"Ik lees het met verbazing en ontroering"
"Zo puur, alsof je er zelf bij bent"