21-09-2020
Waar we in het Springendal de gruwelijke resultaten zagen van een verdroogd landschap, waar geen heideplant op wil groeien (zie foto een jaar nadat het 'natuurherstelplan' werd begonnen), rondom de Mosbeek krijgen we een totaal andere (optische) indruk.
We zien een pitoresk en romantisch zandweggetje omzoomd door weelderig gras, met aan de horizon een prachtige bosrand.
"Bloemrijke akkers of kruidenrijk grasland", zoals Staatsbosbeheer ons beloofde in het Springedal, 'Staatsbosbeheer Werk in uitvoering Springendal', zien we niet, maar groen is het wel.
Waarom was het Springendal nu zo verdord en waarom lijkt het landschap rondom de Mosbeek dan weer zo weelderig groen? Is er een link tussen die tegenstrijdige waarnemingen?
Op grond van de uitleg op de borden en ondersteund door de persoonlijke waarnemingen is die er wel degelijk.
Agrarisch producten als gras en maïs gaan met hun wortels niet veel dieper dan een aantal centimeters. Wie thuis een tuin met een grasveld heeft, die weet ook hoe het werkt. In tijden van droogte is er aan de oppervlakte weinig vocht en gaat het gras vergelen. Even de sproeier er een paar keer op en het gazonnetje staat er weer florissant bij.
Ditzelfde geldt voor de boer en zijn agrarische producten: in tijden van droogte is 'beregenen' de oplossing. Daar heeft die boer water voor nodig en dat kan hij op een aantal manieren verkrijgen: uit de kraan voor drinkwater, uit de sloot of rivier, of hij kan het oppompen uit de diepere grond.
Een laatste optie is dat de grond van de boer zo vochtig is en blijft dat hij voornoemde noodgrepen niet toe hoeft te passen.
Er is alleen een maar: in de huidige landbouw is het door schaalvergroting niet meer mogelijk om op een natuurlijke wijze landbouw te bedrijven, iets wat op zich al een niet natuurlijk proces is. Maar tractoren worden steeds groter en zwaarder en de huidige boer wil langer gedurende het jaar op zijn akkers kunnen rijden. Alleen al daarom wil een boer geen natte ondegrond en dus een laag grondwaterpeil. Boeren willen ook vaker per jaar oogsten, als het om snelgroeiend gras gaat, het zogenaamde raaigras.
De deskundigen zijn het er wel over eens, alleen de politiek niet: 'Opnieuw tegenvaller voor minister Schouten; schrappen Natura 2000-gebieden "geen optie"' Bron: Trouw 25 sep 2020
"Het aantal doelen moet eerder omhoog dan omlaag om aan de Europese richtlijnen voor natuurbehoud te voldoen. Dat stellen onderzoeksbureaus Arcadis en Witteveen-Bos in een advies aan de minister."
Laten we ook nog even terugkijken naar 28 mei 2020:
'Nederland investeerde elf miljard tevergeefs in de natuur. "Er moet iets rigoureus veranderen"' Bron: Trouw 28 mei 2020
"De 2 miljard euro subsidie die boeren sinds 2014 voor vergroening hebben ontvangen, draagt zelden bij aan het verbeteren van de biodiversiteit."
"Maar diezelfde boeren planten vrijwel nooit een rij bomen of struiken. In plaats daarvan kiest het merendeel voor generieke gewassen, zoals Engels en Italiaans raaigras, met een 'geringe ecologische meerwaarde', staat in een recent monitoringsrapport van WUR."
Wie daar in de politiek en bij de Waterschappen gehoor aan geeft, aan de intensivering van de productie door de landbouw, die wordt op termijn geconfronteerd met lage grondwaterstanden en dus verdroging van de grond.
Dat kun je aan de oppervlakte compenseren met beregening, maar dieper de grond in lukt dat niet.
Grondwaterbekkens en dammetjes kunnen wel voor waterbuffers zorgen, maar daarmee gaat de grondwaterstand geen millimeter omhoog.
Wat we zien in bijvoorbeeld het dal van de Mosbeek, met die prachtige groene weilanden, is dus een zwaar vertekend beeld van de werkelijkheid, als we het hebben over de grondwaterstand.
In het Springendal is wel direct te zien wat het effect van die verdroging is, maar in het Mosbeekdal speelt dit een even grote rol. Het wordt hier alleen gecamoufleerd door het uitbundige groene raaigras en een veld met maïsplanten.
Het effect van de verdroging op onder meer de bomen is desastreus. Beuken bijvoorbeeld gaan meer wortels aan de oppervlakte laten groeien en de boom maakt een grotere kroon. Dit om het oppervlaktewater zo nuttig mogelijk te gebruiken. Alleen wordt de boom hierdoor uiteindelijk ernstig verzwakt. We zien dan ook steeds vaker dat gezond ogende beuken 'spontaan' omvallen.
'Beuken leggen het massaal af door hitte en droogte' Bron: MeteoDelfzijl 12 aug 2019
"De hitte en droogte van de laatste twee lijken veel beukenbomen fataal te worden. Ze sterven massaal af. Het zijn beelden die je bij de strot grijpen."
"De droogte en de hitte in de zomers van de afgelopen twee jaar hebben hun uitwerking op (delen van) de Nederlandse bossen niet gemist. Met name op de hoge zandgronden van de Veluwe zijn bij voorbeeld duizenden beuken er heel slecht aan toe. Hele percelen met oudere bomen sterven op dit moment af. Wie zulke bossen inloopt, schrikt zich kapot. Het is er een grote ravage."
Daarmee zijn we uitgekomen bij het antwoord op de vraag wat de link is tussen verdroging, politiek en de landbouwlobbies.
We zien een pitoresk en romantisch zandweggetje omzoomd door weelderig gras, met aan de horizon een prachtige bosrand.
"Bloemrijke akkers of kruidenrijk grasland", zoals Staatsbosbeheer ons beloofde in het Springedal, 'Staatsbosbeheer Werk in uitvoering Springendal', zien we niet, maar groen is het wel.
Waarom was het Springendal nu zo verdord en waarom lijkt het landschap rondom de Mosbeek dan weer zo weelderig groen? Is er een link tussen die tegenstrijdige waarnemingen?
Op grond van de uitleg op de borden en ondersteund door de persoonlijke waarnemingen is die er wel degelijk.
Agrarisch producten als gras en maïs gaan met hun wortels niet veel dieper dan een aantal centimeters. Wie thuis een tuin met een grasveld heeft, die weet ook hoe het werkt. In tijden van droogte is er aan de oppervlakte weinig vocht en gaat het gras vergelen. Even de sproeier er een paar keer op en het gazonnetje staat er weer florissant bij.
Ditzelfde geldt voor de boer en zijn agrarische producten: in tijden van droogte is 'beregenen' de oplossing. Daar heeft die boer water voor nodig en dat kan hij op een aantal manieren verkrijgen: uit de kraan voor drinkwater, uit de sloot of rivier, of hij kan het oppompen uit de diepere grond.
Een laatste optie is dat de grond van de boer zo vochtig is en blijft dat hij voornoemde noodgrepen niet toe hoeft te passen.
Er is alleen een maar: in de huidige landbouw is het door schaalvergroting niet meer mogelijk om op een natuurlijke wijze landbouw te bedrijven, iets wat op zich al een niet natuurlijk proces is. Maar tractoren worden steeds groter en zwaarder en de huidige boer wil langer gedurende het jaar op zijn akkers kunnen rijden. Alleen al daarom wil een boer geen natte ondegrond en dus een laag grondwaterpeil. Boeren willen ook vaker per jaar oogsten, als het om snelgroeiend gras gaat, het zogenaamde raaigras.
De deskundigen zijn het er wel over eens, alleen de politiek niet: 'Opnieuw tegenvaller voor minister Schouten; schrappen Natura 2000-gebieden "geen optie"' Bron: Trouw 25 sep 2020
"Het aantal doelen moet eerder omhoog dan omlaag om aan de Europese richtlijnen voor natuurbehoud te voldoen. Dat stellen onderzoeksbureaus Arcadis en Witteveen-Bos in een advies aan de minister."
Laten we ook nog even terugkijken naar 28 mei 2020:
'Nederland investeerde elf miljard tevergeefs in de natuur. "Er moet iets rigoureus veranderen"' Bron: Trouw 28 mei 2020
"De 2 miljard euro subsidie die boeren sinds 2014 voor vergroening hebben ontvangen, draagt zelden bij aan het verbeteren van de biodiversiteit."
"Maar diezelfde boeren planten vrijwel nooit een rij bomen of struiken. In plaats daarvan kiest het merendeel voor generieke gewassen, zoals Engels en Italiaans raaigras, met een 'geringe ecologische meerwaarde', staat in een recent monitoringsrapport van WUR."
Wie daar in de politiek en bij de Waterschappen gehoor aan geeft, aan de intensivering van de productie door de landbouw, die wordt op termijn geconfronteerd met lage grondwaterstanden en dus verdroging van de grond.
Dat kun je aan de oppervlakte compenseren met beregening, maar dieper de grond in lukt dat niet.
Grondwaterbekkens en dammetjes kunnen wel voor waterbuffers zorgen, maar daarmee gaat de grondwaterstand geen millimeter omhoog.
Wat we zien in bijvoorbeeld het dal van de Mosbeek, met die prachtige groene weilanden, is dus een zwaar vertekend beeld van de werkelijkheid, als we het hebben over de grondwaterstand.
In het Springendal is wel direct te zien wat het effect van die verdroging is, maar in het Mosbeekdal speelt dit een even grote rol. Het wordt hier alleen gecamoufleerd door het uitbundige groene raaigras en een veld met maïsplanten.
Het effect van de verdroging op onder meer de bomen is desastreus. Beuken bijvoorbeeld gaan meer wortels aan de oppervlakte laten groeien en de boom maakt een grotere kroon. Dit om het oppervlaktewater zo nuttig mogelijk te gebruiken. Alleen wordt de boom hierdoor uiteindelijk ernstig verzwakt. We zien dan ook steeds vaker dat gezond ogende beuken 'spontaan' omvallen.
'Beuken leggen het massaal af door hitte en droogte' Bron: MeteoDelfzijl 12 aug 2019
"De hitte en droogte van de laatste twee lijken veel beukenbomen fataal te worden. Ze sterven massaal af. Het zijn beelden die je bij de strot grijpen."
"De droogte en de hitte in de zomers van de afgelopen twee jaar hebben hun uitwerking op (delen van) de Nederlandse bossen niet gemist. Met name op de hoge zandgronden van de Veluwe zijn bij voorbeeld duizenden beuken er heel slecht aan toe. Hele percelen met oudere bomen sterven op dit moment af. Wie zulke bossen inloopt, schrikt zich kapot. Het is er een grote ravage."
Daarmee zijn we uitgekomen bij het antwoord op de vraag wat de link is tussen verdroging, politiek en de landbouwlobbies.